Vanaf een vierde leerjaar worden onze kinderen beladen met de woorden examens, studeren, planning maken, op voorhand werken. Op dat moment zijn ze er helemaal nog niet klaar voor: hun hersentjes werken nog niet voldoende, zodanig dat de functies die nodig zijn om zelfstandig te plannen nog onvolledig ontwikkeld zijn. We leren onze kleuters ook nog niet lezen, daarmee starten we pas in het eerste leerjaar. In de kleuterklassen kunnen we wel de letters al aanbieden: zo krijgen ze een eerste contact met die rare vormen en start het experimenteren.
Op diezelfde manier kan er met planning/ studeren gewerkt worden: je biedt het aan, je begeleidt en leert hen stapsgewijs kennismaken met de verschillende vaardigheden die bij het ‘studeren’ aan bod komen. Dit kan aan bod komen in de lagere school. Het werkt echter functioneel wanneer het accent ligt op het spelenderwijs ervaren.
Met de overstap naar de middelbare school, is er ook een evolutie in de ontwikkeling van de hersenen: zij staan klaar om de volgende stap aan te van vangen. De hersenen zijn nu pas in staat om hetgeen wij vragen van onze ‘studentjes’ te leren! Zij hebben 6 jaar de tijd om te ‘leren’ ‘leren’! Op 18 jaar nemen zij een nieuwe wending in hun leven: ofwel kiezen zij om zich nog even te specialiseren, of zij studeren verder, of stoppen ermee en kiezen voor het werk. Vanaf dat moment begint de eigen verantwoordelijkheid, zelfstandigheid!
Een eerste en heel belangrijke factor bij het studeren is ‘het plannen’. Het uiteindelijke doel van een ‘planner’ is zichzelf te leren kennen: waar heb je tijd voor nodig? – Wat kan je vlug afhandelen? – Wat mag je zeker niet vergeten? – Wat verlies je dikwijls uit het oog? - ….
Door een planning te maken, leer je doorheen je studiejaren jouw vermogen tot opnemen beter inschatten. Dit is een absoluut pluspunt wanneer je gaat verder studeren.
Een planner moet overzichtelijk zijn en een duidelijk overzicht geven tussen korte werktijden en lange werktijden. In een weekend kan je duidelijk meer plannen dan op een dinsdag. Hij mag niet te klein zijn, zodat je voldoende ruimte hebt. Je kan verplaatsen, herplannen, bijplannen, …. Doordat het een werkinstrument is, doordat verandering kan en mag, is het nodig dat er voldoende plaats beschikbaar is om duidelijk te blijven. Duidelijkheid zorgt voor orde. Orde zorgt voor nauwkeurigheid. De planner, die aan al deze voorwaarden voldoet, kan hier aangekocht worden. Hij is ontworpen in kleur die refereert naar de seizoenen. Diezelfde kleuren vind je ook terug in de maandkalender.
Elke dag opnieuw bekijk je de agenda om taken en lessen in de planner te noteren. Je kan dit doen op drie verschillende niveaus:
- Je start met de taken en de lessen van de volgende dag.
- Je werkt op voorhand.
- Je werkt voorbereidend.
Dat de lessen en de taken die je af moet hebben tegen de volgende dag eerst af moet zijn, spreekt voor zich! Heb je nog tijd over, dan kan je al starten met de taken voor de komende dagen. Afhankelijk van je concentratie, van jouw inzet, van het tijdstip, kan je kiezen voor taken of voor lessen. De lessen worden best drie dagen voordien gestart. Zeker als je grotere pakketten te verwerken krijgt voor grotere toetsen. De eerste dag start je best met een schema, tweede dag studeren en de derde dag herhalen. Wanneer dit gepland wordt, is het heel gemakkelijk om de structuur te volgen: je verliest niks uit het oog, je werkt systematisch, je werkt gestructureerd.
Wanneer je dan nog tijd over hebt, kan je jezelf voorbereiden op de komende les/ op de komende toets. Je plant het vak in, waarbij je dan op dat moment de les gaat herhalen om te zien of je alles goed begrepen hebt. Eventueel kunnen nog enkele oefeningen nodig zijn.
Elke vrijdag komen een aantal studenten hier om samen met mij hun planning te maken. Het is zo belangrijk dat dit opgevolgd wordt, besproken wordt, begeleid wordt. Leren plannen is een proces waar ettelijke jaren mogen overgaan. Onze pubers groeien in lichaam, in volwassen worden, dus ook in denken.